Khi mới học tiếng Anh, bạn sẽ bắt đầu như thế nào? Học ngữ pháp? Nhớ thật nhiều từ vựng? Thực ra, chúng ta nên bắt đầu học 1 ngoại ngữ mới bằng việc học phát âm đầu tiên. Khi bạn phát âm đúng, bạn sẽ nói đúng, và vì thế mà sẽ nghe đúng, khi nghe nói đúng và giao tiếp tốt, chúng ta sẽ có thêm nhiều động lực để học các kỹ năng khác như đọc, viết hay luyện thi lấy chứng chỉ quốc tế.
Trong bài này, mình sẽ chia sẻ những tài liệu phát âm mà mình đã học để có được điểm 10 thuyết trình tiếng Anh trước lớp ở đại học Ngoại Thương khi còn là sinh viên năm 3 và một giọng nói tiếng Anh giống người bản địa (theo đánh giá của giảng viên tiếng Anh đại học Ngoại Thương)
🍀Giáo trình luyện phát âm Tree or Three của Ann Baker.
Đây là bộ sách dành cho trình độ sơ cấp (elementary). Mỗi bài học trong sách hướng dẫn cách đọc 1 âm hay 1 cặp âm thông qua sự miêu tả vị trí đặt lưỡi, hình dạng môi, hơi đi ra từ miệng hay từ mũi. Ngoài ra, sách kèm các file audio còn cung cấp nhiều từ vựng và đoạn hội thoại ngắn phù hợp với người bắt đầu học tiếng Anh.
🍀Giáo trình luyện phát âm Ship or Sheep của Ann Baker.
Đây là phiên bản nâng cao của giáo trình Tree or Three ở trên, dành cho trình độ trung cấp (intermediate). Sách giúp các bạn phân biệt rõ các nguyên âm, cặp phụ âm dễ gây nhầm lẫn và hay bị phát âm sai trong tiếng Anh. Với cách trình bày dễ hiểu, kèm các file audio được thu âm một cách cẩn thận sẽ giúp các bạn tăng vốn từ của mình và làm quen với giọng của người bản xứ trong các đoạn hội thoại.
🍀Bộ tài liệu & video hướng dẫn phát âm Pronunciation Workshop của Giáo sư ngôn ngữ Paul S. Gruber.
Nếu là một người yêu thích giọng Anh — Mỹ (American Accent) thì bộ tài liệu này sinh ra để dành cho bạn. Dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy Paul S.Gruber trong video, bạn sẽ biết được các quy tắc phát âm tiếng Anh rất chi tiết và khoa học chuẩn như người bản địa nhất. Ví dụ, trong video, thầy Paul nêu cách đọc các từ khi thêm “s”, “es”, “ed”, cách đổi âm /t/ thành âm /d/ theo cách đọc của người Mỹ. Ngoài ra, thầy còn đưa ra những câu luyện đọc rất hài hước để các bạn đọc theo và nhớ lâu nữa. Đây là chuỗi video mà mình thích học nhất trong giai đoạn học phát âm tiếng Anh.
🍀Bộ sách English Pronunciation in Use của đại học Cambridge.
Bộ sách gồm 3 quyển kèm các file audio tương ứng với 3 trình độ sơ cấp (elementary), trung cấp (intermediate) và nâng cao (advanced). Nội dung của bộ sách này sắp xếp từ dễ đến khó với 4 phần chính: âm đơn lẻ, trọng âm, nối âm và ngữ điệu theo giọng Anh — Anh. Đó cũng là 4 giai đoạn mà chúng ta sẽ trải qua từ khi bắt đầu học đến khi có thể nói thành thạo như người bản xứ. Đây là bộ sách mình đã được học ở đại học Ngọai Thương. Tuy nhiên, ở năm nhất đại học các thầy cô đã bắt đầu cho học từ quyển trung cấp (intermediate) rồi, nên đối với những bạn sinh viên khối A như mình thì quả là siêu bỡ ngỡ. Và quyển phát âm nâng cao (advanced) thì nghe audio người bản địa nói nhanh hơn gió luôn.
Vậy nên, lời khuyên của mình là các bạn hãy học 3 bộ tài liệu đầu trước: Tree or Three, Ship or Sheep, Pronunciation Workshop; sau đó, các bạn học bộ English Pronunciation in Use này sẽ hiệu quả hơn nhiều.
Khi đã sở hữu vốn kiến thức về phát âm chuẩn rồi thì bước tiếp theo sẽ là luyện nói hàng ngày bằng việc xem phim tiếng Anh có phụ đề. Xem phim với những tình huống hài hước vui nhộn, những cách diễn đạt của người bản địa, lối dùng từ, điệu bộ trong đời sống hàng ngày sẽ đi vào tiềm thức bạn lúc nào không hay. Trong giai đoạn luyện phát âm, mình thường chọn xem thể loại phim hài hước, có nhiều seasons, mỗi season lại có nhiều episodes ngắn (25–30’) để mỗi ngày có đủ thời gian xem và luyện phát âm với 1 episode. Với mỗi episode, mình xem ít nhất 3 lần.
Lần 1: xem không có phụ đề, để kiểm tra mình hiểu được bao nhiêu %
Lần 2: xem có phụ đề, ghi lại các từ mới, cấu trúc người bản địa dùng
Lần 3: xem có phụ đề, vừa xem vừa ấn nút tạm dừng (pause) để nhắc lại từng câu như giọng người bản địa nói. Cách này gọi là phương pháp Shadowing (*)
Nếu có nhiều thời gian thì mình có thể xem thêm lần 4: xem không phụ đề, tập trung nghe hiểu, và nhắc lại một số câu nói mình thấy thích về nội dung, về cách họ thể hiện cảm xúc.
(*) Phương pháp shadowing là gì? Shadowing là phương pháp nhắc lại y hệt những câu mà người bản địa nói về trọng âm từ, trọng âm trong câu, giọng điệu, cách ngắt câu, cách diễn tả cảm xúc của họ. Đây là một cách học cực kỳ hiệu quả để sở hữu 1 giọng đọc giống người bản địa, đồng thời phát triển khả năng nghe hiểu, tăng thêm vốn tự vựng và cấu trúc câu trong giao tiếp. Các bộ phim siêu hài hước có nhiều episodes các bạn có thể luyện nghe và phát âm hàng ngày theo phương pháp Shadowing: Friends, How I met your mother, Two broke girls…
Nếu các bạn thích giọng của diễn viên/ca sĩ nào thì các bạn có thể áp dụng phương pháp Shadowing khi xem phim có diễn viên đó hay khi nghe nhạc của ca sĩ đó. Với mình thì mình cực kỳ thích chất giọng Anh-Mỹ trong trẻo và đầy diễn cảm của diễn viên Jennifer Anniston, nên mình hay xem những phim có ngôi sao Hollywood này là diễn viên chính như Friends, Picture Pefect, The Object of My Affection, Office Space, The Good Girl, Bruce Almighty…
Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo bảng phiên âm quốc tế tiếng anh mà mình đã tổng hợp tất cả các âm trong tiếng Anh tại đây
Trên đây là kinh nghiệm học phát âm để có được 1 giọng nói tiếng Anh hay, chuẩn bản địa của mình. Hy vọng các bạn thấy nhiều thông tin hữu ích trong bài viết. Học tiếng Anh là 1 quá trình, quá trình này ngắn hay dài phụ thuộc vào bạn đi bước nào đầu tiên. Nếu bạn học ngữ âm làm tiền đề thì con đường đến với tiếng Anh sẽ nhanh và ngắn hơn rất nhiều. Chúc các bạn luôn giữ nhiệt với thứ ngôn ngữ này nhé!💝